Halide Edip Adıvar (Osmanlıca: خالده اديب اديوار; d. 1884 – ö. 9 Ocak 1964) Türk yazar, siyasetçi, akademisyen, öğretmen. Halide Onbaşı olarak da bilinir.
Halide Edip, 1919 yılında İstanbul halkını ülkenin işgaline karşı harekete geçirmek için yaptığı konuşmaları ile zihinlerde yer etmiş usta bir hatiptir. Kurtuluş Savaşı’nda cephede Mustafa Kemal’in yanında görev yapmış, sivil olmasına rağmen rütbe alarak bir savaş kahramanı sayılmıştır. Savaş yıllarında Anadolu Ajansı’nın kurulmasında rol alarak gazetecilik de yapmıştır.
II. Meşrutiyet’in ilanı ile birlikte yazarlığa başlayan Halide Edip; yazdığı yirmi bir roman, dört hikâye kitabı, iki tiyatro eseri ve çeşitli incelemeleriyle Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemleri Türk edebiyatının en çok eser veren yazarlarındandır. Sinekli Bakkal adlı romanı, en bilinen eseridir. Eserlerinde kadının eğitilmesine ve toplum içindeki konumuna özellikle yer vermiş, yazıları ile kadın hakları savunuculuğu yapmıştır. Birçok kitabı sinemaya ve televizyon dizilerine uyarlanmıştır.
Ateşten Gömlek
Ateşten Gömlek, Halide Edip Adıvar tarafından, edebiyatımızda Kurtuluş Savaşı üzerine yazılan romanların ilkidir. İzmir’in işgali sırasında kocası ve çocuğu düşman tarafından öldürülen Ayşe, İstanbul’a akrabası Peyami’nin yanına gelir. İkisinin yanına Binbaşı İhsan da katılır ve Anadolu’ ya geçerler, amaçları Kuvayi Milliye’ye hizmet etmektir. Ayşe, eskişehir asker hastanesinde ve polatlı sahra hastanesinde hemşire olarak çalışır. Bu arada hem Peyami hem de Binbaşı İhsan Ayşe’ye aşık olur. Bu aşk her ikisi için de ateşten bir gömleğe dönüşür. İhsan ve Ayşe cephede ölürler, yaralanan Peyami, kafasında kalan bir kurşunla Ankara Cebeci Hastanesinde "ateşten gömlek" ismini verdiği anılarını yazmayı tamamlar ve kafasındaki kurşunun çıkarılması için girdiği ameliyatta ölür.
Raik’in Annesi
Raik’in Annesi, Halide Edip Adıvar tarafından kaleme alınan, 1909 yılında basılan roman. Yazarın ilk romanlarındandır. 1909 yılında ilk kez Resimli Roman Mecmuası'nda yayımlanmıştır. İkinci baskısı 1924'te, üçüncü baskısı 1967'de, dördüncü baskısı 1973'te yapılmıştır.
Romanın konusu, istemediği bir genç kızla evlenmek endişesiyle evinden ayrılıp Heybeliada'da bir otele yerleşen Siret'in bu tatil esnasında, şahit olduğu bir aile faciasıdır. Romanda Doğu-Batı meselesi bir problem olarak mukayeseli bir şekilde kendisini göstermeye başlar.
Yeni Turan
Yeni Turan, Halide Edip Adıvar’ın 1912 yılında yayımlanan bir romanıdır.
Türk edebiyatının ilk siyasal/ideolojik romanı kabul edilir[1] II. Meşrutiyet döneminde geçen ütopik bir romandır. "Yeni Turan" adlı idealist bir partinin program ve çalışmaları anlatılır. Yazar, eserinde Türkiye’nin 1930’lu yıllarını tasarlamış ve "adem-i merkeziyet (federasyon)” biçimini savunmuştur. Romanda Türkçülük bilinci vurgulanmış; Türk olmak, kültürel birlik anlayışı ile açıklanmıştır. Romanı yazdığı yıllarda Türk Ocağı’nın çalışmalarına katılan ve Ziya Gökalp ile tanışma fırsatı bulan Halide Edip’in Türkçülük akımı etkisinde yazdığı tek eseridir. Eserde, Ziya Gökalp’in etkisi belirgin biçimde görülür..
